अखंड मोठ्या वनांचे पर्यावरणाच्या दृष्टीने अनन्यसाधारण महत्व असते. जैवविविधतेची समृद्धी जपणारी वने नैसर्गिक किंवा मानवनिर्मित धोक्यांसमोर तग धरू शकतात आणि आपली आपण परत वाढू शकतात. या प्रकारची वन क्षेत्रे सलग आणि अखंड असतील तर त्यांचे सामाजिक-आर्थिक लाभ दीर्घकालीन असतात. मात्र, तुटक म्हणजेच विखंडित (फ्रॅगमेंटेड) वनक्षेत्रे वनस्पतींचा आणि प्राण्यांचा टिकाव लागण्यात आणि प्राण्यांच्या मुक्त हालचालींमध्ये बाधा आणू शकतात. उदाहरणार्थ, वाघांना शिकार करण्यासाठी, पुनरुत्पादनासाठी आणि मनुष्यप्राण्याच्या वाटेत न येता जगण्यासाठी मोठी सलग जंगले जास्त गरजेची असतात.

Technology

Mumbai

आयआयटी मुंबईच्या संशोधकांनी गोठवणाऱ्या थंडीत ऊब मिळण्यासाठी रसायनशास्त्राच्या मदतीने सूर्यप्रकाश साठवणे शक्य असल्याचे दाखवले.

Mumbai

जैवसामग्री एकजीव नसल्यामुळे त्यात तयार झालेले ताण क्षेत्र (स्ट्रेन फील्ड) पेशींची पंक्तीरचना कशा प्रकारे प्रभावित करते याचे आयआयटी मुंबईच्या संशोधकांनी केलेले संशोधन निरोगी व व्याधीग्रस्त स्थितीतील आणि ऊती अभियांत्रिकीमधील पेशींचे वर्तन कसे असते यावर नवीन प्रकाश टाकते.

Mumbai

रबर आणि काँक्रीटची विलक्षण जोडी, भक्कम आणि टिकाऊ बांधकामासाठी महत्वाची कशी आहे यावर एक सूक्ष्म दृष्टिक्षेप.

Mumbai

संशोधकांनी विकसित केले फ्रिक्शन वेल्डिंग पद्धतीमधील जोड मजबूत करण्याचे साधे आणि नावीन्यपूर्ण तंत्र. दोनपैकी एका पृष्ठभागावर निमुळते टोक तयार करून साधली किमया.

Mumbai

आयआयटी मुंबईच्या शास्त्रज्ञांनी विकसित केलेला ग्राफिन आधारित जलविरोधी पदार्थ गोड्या पाण्याच्या संकटावर तोडगा ठरू शकतो.

Mumbai

डीएनएच्या छोट्याश्या भागाने किण्व (यीस्ट) पेशींच्या विभाजन यंत्रणेला पिढ्यानपिढ्या बळजबरीने वापरून आपला वारसा पुढे चालू ठेवला आहे. त्याच्या आश्रयदाता किण्वाला मात्र त्याचा कोणताही ज्ञात उपयोग नाही.

Mumbai

उत्पादन प्रक्रिया न मंदावता धातूतील कमकुवत जागा दुरुस्त करण्यासाठी आयआयटी मुंबई चे ‘लेझर रिमेल्टिंग’ तंत्र

Mumbai

‘मेटल ऑरगॅनिक फ्रेमवर्क’ मध्ये तांबे वापरून बनवलेला नवीन किफायती संवेदक पाण्याचा दर्जा तपासण्याच्या सर्वोत्तम पद्धती इतकाच प्रभावी

Mumbai

Combining hydrogen-based processes with advanced catalysts and renewable energy paves the way for developing economically and industrially viable solutions to decarbonise the steel industry

Mumbai

दोन भिन्न विद्युतरासायनिक तंत्रांचा एकत्रित उपयोग करून संशोधकांनी औद्योगिक दृष्ट्या महत्त्वाच्या धातूवरील कोटिंग्जचा ऱ्हास किती वेगाने होतो याचे प्रभावीपणे मूल्यांकन केले.

Search Research Matters